جرثقیل برقی یکی از کارامد ترین ابزار های صنعتی برای اهداف لیفتینگ و جابجایی بارهای سنگین در محیط های کارگاهی و کارخانه ای می باشد. جرثقیل های برقی موجود در بازر معمولا سه فاز هستند و بصورت تک سرعته و دو سرعته عرضه میشوند. ویکی لیفت وارد کننده انواع جرثقیل های برقی در تناژ مختلف از 0.5 تن الی 50 تن می باشد. جرثقیل های برقی در دو دسته اصلی سیم بکسل و جرثقیل برقی زنجیری و با برند های مختلفی تولید و وارد ایران میشوند. جرثقیل برقی زنجیری بسته به تعداد جهت حرکتی که دارند نیاز به متعلقات متفاوتی دارند. جرثقیل برقی دو کاره تنها نیاز به یک قلاب در بالا برای اتصال به سقف دارد. جرثقیل برقی زنجیری 4 کاره نیاز به ترولی برای حرکت بر روی ریل دارد که ترولی آن نیز معمولا با تناژ برابر با خود جرثقیل برقی و حتی یک پله بالاتر مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال برای اتصال جرثقیل برقی 1.5 تن 4 کاره از ترولی 1.5 تن و یا حتی 2 تن استفاده میشود و تناژ ترولی به هیچ وجه نمی بایست از تناژ جرثقیل برقی کمتر باشد. جرثقیل برقی 6 کاره در واقع جرثقیل برقی زنجیری 4 کاره همراه با ترولی است که بر روی ریل متحرک که خود بصورت دورانی و یا در یک جهت عمود بر جهت حرکت ترولی جرثقیل برقی بر روی ریل حرکت می کند.
برند های معتبر تولید کننده جرثقیل برقی در دنیا اغلب محصولات خود را حتی محدود به سری خاص و تناژ خاص به ایران نیز صادر می کنند و برخی از برند های تولید جرثقیل برقی در ایران نمایندگی و خدمات پس از فروش نیز دارند. برخی از این برند ها ژاپنی، کره ای، آلمانی، تایوانی و چینی می باشند. شایان ذکر است منظور از برند های چینی تولید کنندگانی از جرثقیل برقی می باشند که دارای استاندارد های معتبری مانند استاندارد CE اتحادیه اروپا هستند که محصولات این شرکت ها حتی به اتحادیه اروپا نیز صادر میشود. از محبوب ترین برند های جرثقیل برقی در دنیا جرثقیل برقی کیتو می باشد که محصول ژاپن بوده و در سری های مختلف نیز از تناژ 1 الی 10 تن در ایران موجود می باشد. جرثقیل برقی کیتو موجود در ایران معمولا از سری ER و یا ER2 میباشند که 3 فاز هستند. از برند های معتبر دیگر تولید کننده جرثقیل برقی که برند اروپایی و آلمانی دماگ DEMAG می باشد که محصول کشور آلمان و مورد تایید استاندارد صنایع آلمان یکی از معتبرترین ادارات استاندارد صنایع در دنیا که پیشگام در تعیین معیارهای استاندارد نیز می باشد. جرثقیل برقی دماگ هم بصورت زنجیری و هم بصورت سیم بکسلی در ایران یافت می شود. برند های دیگر چون وکتو WKTO چین، TXK چین نیز محصولات خود را همراه با خدمات پس از فروش بصورت گسترده در ایران به فروش می رسانند.
جرثقیل های برقی بطور کلی مکانیزمی شبیه به جرثقیل های دستی دارند و پیچیدگی چندان زیادی ندارند با این تفاوت که حرکت اجزای مختلف آنها بدون دخالت نیروی محرک دستی و از طریق نیروی برق (معمولا سه فاز) صورت می پذیرد. جرثقیل های برقی 4 کاره از 4 بخش اصلی شامل بلوک جرثقیل که شامل چرخدنده های داخلی می باشد، موتور جرثقیل که در واقع یک الکتروموتور معمولی است، ترولی سقفی که برای حرکت جرثقیل بر روی ریل ها استفاده میشود و دسته کنترل که می تواند تنها کنترل کننده حرکت عمودی بار و یا حرکت بر روی ریل نیز باشد (برای ترولی های برقی). بخش اصلی جرثقیل برقی که مکانیزم حرکت عمودی را کنترل می کند بلوک جرثقیل است. در داخل بلوک جرثقیل برقی دو دنده اسپراکت یکی با قطر بیشتر که گردش آن توسط زنجیر با گرید پایین صورت می پذیرد و دیگری چرخدنده کوچکتر که با گردش خود و انتقال قدرت زنجیر بار با سختی و مقاومت کششی بیشتر را به حرکت در می آورد.
جرثقیل برقی و وینچ برقی هر دو به شکل زنجیری و سیم بکسلی وجود دارند و در توان های مختلفی یافت میشوند. وینچ برقی در واقع یک الکتروموتور صنعتی می باشد که با ایجاد حرکت دورانی در یک درام با بسته شدن سیم بکسل و یا زنجیر به دور یک درام سبب بلند شدن اجسام و لیفتینگ آن میشود و تک سرعته بوده فاقد گیربکس های کنترل و ترمز های خطر می باشد. جرثقیل برقی زنجیری یک ماشین اتوماتیک هوشمند است که مخصوص لیفتینگ و با تمام مکانیزمهای مناسب با لیفتینگ و تجهیزات امنیتی تولید شده است. جرثقیل برقی در داخل بلوک خود دارای گیربکس های کنترل سرعت می باشد و معمولا بصورت دو سرعته طراحی و تولید میشود. علاوه بر این از مزایای دیگر جرثقیل برقی جمع شدن زنجیر در داخل محفظه ویژه و عدم حرکت افقی ناخواسته بار بر خلاف وینچ برقی می باشد. جرثقیل برقی دارای ترمز امنیتی قدرتمند می باشد و با کاهش سرعت بار در نقاط اکسترمم و مینیمم از ضربه زدن با اتصالات زنجیر و سیم بکسل جلوگیری به عمل می آورد. در ساختار جرثقیل برقی الکتروموتور که تنها بخش اصلی وینچ برقی است تنها یک عامل حرکت است و بلوک جرثقیل برقی بصورت مغز کنترل کننده این ماشین عمل می کند.
جرثقیل های برقی چه از نوع زنجیری باشند و چه از نوع سیم بکسلی از یک موتور الکریکی برای تبدیل انرژی پتانسیل الکتریکی به انرژی جنبشی استفاده می کنند. موتور های الکتریکی (الکتروموتور) یکی از بی صدا ترین نوع مبدل های انرژی هستند که کم هزینه، با طول عمر بالا و بدون تولید آلاینده های محیطی مورد استفاده قرار می گیرند. هر موتور الکتریکی جرثقیل برقی از یک پوسته تشکیل شده که در داخل در بر دارنده دو بخش اصلی یعنی روتور و استاتور می باشد. روتور از پیچیدن تعداد زیادی از دور های سیم مسی به دور یک هسته آهنی تشکیل شده که در داخل استاتور به گردش در می آید. موتور الکتریکی جرثقیل برقی از طریق ایجاد میدان مغناطیسی و حرکت فلز رسانای مس در داخل این میدان به تولید حرکت دورانی جنبشی می پردازد. بر روی جرثقیل برقی بر حسب نوع و کاربری در کل از 3 نوع موتور الکتریکی استفاده می شود که به قرار زیر هستند.
با توجه به اینکه موتور های الکتریکی در دور بالا و اغلب بین 1200 الی 2500 دور در دقیقه کار می کنند، اتصال مستقیم آنها به جرثقیل برقی میسر نبوده و از یک گیربکس در این اتصال استفاده می شود. گیربکس اتصالی اغلب جرثقیل های برقی که بین موتور الکتریکی و دنده اسپراکت جرثقیل سقفی برقی زنجیری قرار می گیرد از نوع گیربکس خورشیدی می باشد که به کاهش سرعت دورانی شافت ورودی از موتور پرداخته و بر روی شافت بیرونی سرعت پایین تر و گشتاور بالاتری را تحویل می دهد.